Persoonsblad - 4

Bronvermelding(en)

1. [S819] F. Joseph Steven en alii, Directory of Photographers in Belgium, Vol I Tekst, Vol II Album (Antwerpen - Rotterdam: C. de Vries-Brouwers, febr 1977); [:De Trez, p 142CIT]
   
   Zou nog een dochter Clothilde Maes gehad hebben ° 1867 in Rumst vlg geneanent Didier van LERBERGHE, http://gw.geneanet.org/dvanlerberghe
   Daar vinden we ook verdere info over de broers Leopold en August Maes. Alle 3 trouwden ze met kinderen van Leon De Groote x van Biervliet. Leon De Groote ° te Roeselare was "conducteurs des ponts et chaussées" met standplaats te Antwerpen, maar ook te Marcinelle vlg de geboorteplaats van zijn kinderen.
   nota: conducteur ponts ponts et chaussée: opzichter van bruggen en wegen, zonder het wettelijk diploma van ingenieur maar wel met dezelfde kwalificaties.
   
   Egidius was een steenbakker, maar wegens de onzekere inkomsten van de steenbakkerij zocht hij andere mogelijkheden voor zijn 6 zonen. De stenen werden nog gedroogd aan de zon voor ze gebakken werden en bij regenweer moest de productie stopgezet worden of ging zelfs verloren. Het inkomen was dus seizoensgebonden, maar ook de nieuwbouw slabbakte zoals we vinden in het verhaal van de brouwerij den Anker van Etienne Maes.
   Egied was niet de enige steenbakker Maes die in die streek een uitweg zocht in het bierbrouwen: "Weetjes over Boomse bierbrouwerijen" (Internet)
   Etienne MAES.: deze familie Maes was eigenaar van een kleine steenbakkerij in Boom zoals er in de streek tientallen bestonden. Veel nieuwbouw was er niet en anderzijds werd er getracht de bestaande bedrijven te vergroten. De familie zag echter meer heil in een brouwerij dan in een steenbakkerij en zo startte "het Anker" omstreeks 1870. Met materiaal van de eigen steenfabriek werden café's en de brouwerij opgetrokken in de Hoek aan de Spillemaeckerslei of zoals in de volksmond de "Fleskeslei". Vader en 3 zonen (Florent-Arthur en Henri) runden de zaak. Een andere broer (Charles) ging zijn eigen weg.
   
   Egied Maes, was steenbakker in Rysbroek, Sauvegarde en was 39 jaar toen hij zijn steenbakkerij verkocht en zich in 1880 met vrouw en 8 kinderen vestigde in de brouwerij St Michiels in Waarloos, die hij had overgenomen van de eigenaar Egied Van hooymissen, die zijn schulden aan hem niet meer kon afbetalen. In het begin had hij 2 arbeiders en werd het bier, wegens de houdbaarheid, niet verder dan Duffel een paar km ver vervoerd.
   
   kinderen
   Merk op dat de zonen maar gemiddeld 70 jaar werden (van de dochters hebben we geen gegevens), terwijl hun vader 88 jaar werd en hun moeder maar 55 jaar.
   Frans Maes °1861
   Frans deed de zoutziederij van zijn schoonouders verder in Eikevliet aan de kant van Bornem. Later verhuisde hij naar de Puurse overkant van de Vliet, waar hij minder gehinderd werd door de jaarlijkse overstromingen. Hij bouwde er een oa graanhandel uit. De muntontwaarding na WOI werd hem fataal omdat de schippers hun leningen in oud geld terugbetaalden, wat verdere investeringen uitsloot.
   Stamboomgegevens van Johan van Looy (johanvanlooy)Hij beweert dat er nog een tweelingsbroer was van Frans Maes: Josephus Joannes Maes (°7/1/1861)
   
   
   Ferdinand (° 1866) en Theofiel Maes (°1872) 1901-1930.
   Ferdinand deed de commerciële en administratieve kant en Theofiel was de brouwer.
   We zullen zien dat de leiding over de verschillende generaties die tweeledigheid zou blijven behouden en er altijd een van elke tak aanwezig was.
   Uit de activiteiten van de broers Frans (graanhandel, maar ook gerst) en Gustaaf, kriekencultuur, blijkt dat ook die activiteiten een binding vertonen met de brouwerijen van de familie.
   In 1901 op 67-jarige leeftijd liet Egied Maes zijn brouwerij over aan Ferdinand (commerciële kant) en Theophiel Maes (brouwen v/h bier). Egied zal er komen wonen met zijn 2 dochters Marie en Florence, die ongehuwd zullen blijven.Tijdens de oorlog 1914-1918 vluchtte Egied Maes samen met zijn zonen Ferdinand en Theophiel Maes naar Engeland, waar ze een tijdje in Folkestone verbleven. Gustaaf die achtergebleven was zorgde er samen met zijn broer Frans voor dat de brouwerij verder kon draaien en dat het koper van de brouwketels niet door de Duitsers in beslag werd genomen. De Duitsers beperkten het aantal brouwereien om het koper van de ketets en de paarden te gebruiken voor hun oorlogsindustrie. Daarvoor hadden ze een Gerstencentralle en een Brauerkontrolstelle opgericht. Frans Maes was Gerstencommissaris van kanton 4 van Antwerpen en kon zo zijn invloed laten gelden voor de familiebrouwerij. De brouwerij Maes te Waarloos was bij het uitbreken van WOI met ca 9000 hectoliter bier even groot als die van August en Leopold Maes samen, die wel hun koperen ketels moesten inleveren. 4500 hectoliter was toen een gemiddelde van de belgische brouwerijen.
   - Edward (°1906) en Michel Maes (°1905) 1930-1969
   In 1930 werd de brouwerij een nv. Edward (zoon van Ferdinand) en Michel (zoon van Theofiel) volgden hun vader op in hun functies. Beide families kregen de helft van de aandelen. Er werd overgeschakeld op bier van lage (temperatuur) gisting: 10 à 15 dagen aan 5-8° en dan 2 à 3 maand lageren aan 0-1°. Daardoor kon het bezinksel bezinken en kreeg men een helder bier met mooie schuimkraag dat koel gedronken werd. Daarvoor waren zware investeringen in koelkamers nodig. De bieren van hoge gisting werden al troebel bij 12 à 15° zonder mooie schuimkraag. Daarvoor werd tussen 1930-1934 de Tsjech Amendt Ludwig aangetrokken voor het brouwen van de Maes Pils van lage gisting. De brouwerij werkte voorspoedig en na 1945 steeg de productie spectaculair, dank zij de steun aan sportieve evenementen (oa de koereur Romain Maes) en de volgende generatie stond voor belanrijke investeringen. Michel die sedert zijn 18de halfbind wilde echter dat zijn zoon uiterst verstandige zoon Theo rechten studeerde en vervolgens een notariaat voor hem kopen en dus niet in de firma kwam. Nochthans was Theo Maes de enige mannelijke afstammeling met de naam Maes. Theo Maes studeerde wel rechten in Leuven maar kwam in 1965 in de firma binnnegewaaid. Zijn vader onthaalde hem met de woorden, dat hij misschien wel verstandig was en veel gestudeerd had, maar daarvoor nog niets van brouwen kende. Theo installeerde zich dan maar bij zijn oom Edward, die de commerciële kant deed en leerde in 18 maand het reilen en zeilen van de brouwerij. Tot dan toe had de brouwerij nog een familiaal karakter en was ingebed in de plaatselijke culturele en politieke wereld, of dit nu zo zou blijven was maar de vraag.
   Nota:
   - Edward Maes trouwde met Elisa Fleck, een Duitse dienster van gewone komaf, die hij op een bierfeest leerde kennen, maar wel een opleiding kreeg door Marcella Maes, haar schoonzus, om zich in het bourgeoismilieu van die tijd te kunnen integreren (info Mietje Sleebus 2013)
   - Marcella Maes, de zus van Edward had een dochter Simone (een N) de Schutter °1925 (kleindochter van Ferdinand), die bevriend werd met Mietje Sleebus (kleindochter van Frans Maes) toen Mietje Sleebus de vacanties doorbracht bij haar grootouders in Puurs Eikevliet. Nog in 2013 bezocht Simone haar in Leuven. Jos De Shutter baatte in Merksem 2 bioscopen uit. (Info Mietje Sleebus)
   - Simone de Schutter was getrouwd met Herman de Nayer (zoon van de eigenaar van de brouwerij St-Jozef uit Temse). Herman werd vanaf 1960 brouwmeester, maar leidde ook de bouwwerken voor de nodige uitbreidingen.
   - 1969-1993
   Herman de Nayer (°1925, schoonzoon Marcella), brouwmeester 1958-1985
   Christian Fache (°1933-1989), schoonzoon Edward, interne diensten, leidt de firma vanaf 1969 samen met
   Theo Maes (° 1939, kleinzoon van Theofiel) die nu de commerciële kant deed: 1969-1993
   1965
   Theo zag het groot en besefte ook dat de brouwerij niet kon overleven zonder verder uit te bereiden om aan de toekomstige vraag te kunnen blijven voldoen. Een rondgang langs de familie die de beurs letterlijk gesloten hield leverde niets op. Zagen ze de figuur van den Theo ook niet zitten? Maar ook de verbondenheid van de familie met de brouwerij was niet meer wat ze vroeger was. Zijn ongetrouwde tante Irma, die veel aan goede werken deed, had een hevige verering voor de heilige pater Pio uit Italië en na diens dood voor de zienster Leonie Van den Dijck. Toen zijn ongetrouwde tante Irma in 1965 stierf liet ze al haar aandelen tot afgrijzen van de familie na aan een klooster ter verering van de zienster Leonie Van den Dijck uit Onckerzele. Een rondgang langs de banken voor financiering leverde Theo ook niets op. De vraag kan gesteld worden of hij toen niet reeds met het plan speelde om met behulp van de banken de brouwerij over te nemen.
   Nota:
   De familie Maes heeft indertijd nog getracht Egied Sleebus (1913-1968) te koppelen aan Irma Maes (1910-1965)(info Mietje Sleebus)
   In 1969
   werd de brouwerij overgenomen door Watney na onderhandelingen gevoerd door Theo Maes. Theo Maes zou nog 5 jaar aanblijven als ceo, maar Watney had uiteindelijk de bedoeling om het Watney bier ( kenteken rood biervaatje) geleidelijk de plaats te laten innemen van het Maes bier. Dit lukte echter niet wegens smaakverschillen. Mogelijks had Theo Maes dat voorzien. Een verkeerde investering van Watney in een drank en likeurhandel, waarvoor ze de brouwerij Maes zonder medeweten garant hadden gesteld liep ook slecht af. De brouwerij Maes moest 750 miljoen aflossen, zoniet zou ze gesloten worden in 1974. In 30 sec besliste Theo Maes de schuld af te lossen op voorwaarde dat de verlieslatende brouwerijen Vandenheuvel-Ixberg (ook in handen van Watney) gedegradeerd werden tot distributiecentra van de brouwerij Maes
   1985
   Herman de Nayer gaat in 1985 met pensioen en dit is tevens het jaar van de Management buyout (MBO) voor 1,9 miljard. Theo Maes met ca 1/3!! van de aandelen verkreeg wel 51% van de stemgerechtigde aandelen. De brouwerij Maes kon nu ook aan de export denken, die Watney tot nu toe beperkt had tot Noord-Frankrijk. Theo onderhandelde met zijn grote concurent de brouwerij Alken voor een samenwerking die moest leiden tot een overname van Alken door de brouwerij Maes, maar de onderhandelingen sprongen af omdat bij Alken Jean Boes zijn veto stelde tegen Theo Maes en de brouwerij Alken liet zich overnemen door de machtige Franse voedingsgroep BSN (Boussois-Souchon-Neuvesel) die ook de brouwerij Kroenenbourg in zijn portefeuille had. Van daaruit werd de brouwerij Maes in 1988 gedwongen tot een minder voordelige Joint Venture met de brouwerij Alken-Kronenboug waarin beide de helft hadden en Theo Maes geen perspectief meer had op de volledige controle. Theo Maes had daardoor nog enkel een blokkeringsminderheid van ca 25% en werd voor 5 jaar aangesteld als ceo. De naam van de groep werd Alken-Maes, de bieren van de beide brouwerijen bleven zoals voorheen bestaan.
   Nota BSN:
   BSN is de afkorting van de glasfabrikant Boussois-Souchon-Neuvesel (BSN). Na een mislukt overnamebod op Saint-Gobain, besloot dit bedrijf onder leiding van Antoine Riboud van strategie te veranderen en zich voortaan op de voedingsindustrie te concentreren. De groep nam in 1970 de waterfabrikant Evian en de brouwerijen Kronenbourg en Känterbrau over. In 1973 fuseerde BSN met Gervais-Danone. De nieuwe groep BSN-Gervais-Danone vereenvoudigde in 1994 zijn naam tot Danone. In 1995 volgde een nieuwe heroriëntering (zie hieronder).
   
   1993
   Theo Maes legt 5 jaar na de jointventure en na 28 jaar dienst in de brouwerij Maes zijn functie als gedelegeerd bestuurder neer officiëel wegens meningsverschillen met de franse BSN en verkoopt zijn 25% aandelen in de jointventure Alken-Maes aan BSN, die daardoor een meerderheidsparticipatie kreeg van 85%.
   1995. BSN verkoopt al zijn participaties in de brouwerijen in Frankrijk, Italië en België aan Scottish & New Castle uit het Verenigd Koninkrijk.
   In 2005 werd de productie in Waarloos stopgezet en overgebracht naar Alken. Het terrein werd omgevormd tot een industriezone.De grote koperen ketel die vanaf de steenweg zichtbaar was achter een groot glazen venster verdween eveneens.
   2008. Scottish & New Castle verkopen op hun beurt hun belang in Alken-Maes aan Heineken.
   
   August (°1864) St-Kath. Waver en Leopold Maes (° ca 1870) Boechout
   Na1880 kocht Egied Maes nog twee brouwerijen :
   - één te Sint-Katelijne-Waver voor zijn zoon August als huwelijkscadeau in 1894: brouwerij 'Stella' of 'De Ster'. Deze brouwersfamilie vluchtte in september 1914 naar Engeland. De koperen ketels werden door de Duitse bezetter opgeeist en ontmanteld. De brouwer was een gulle sponsor van de lokale fanfare ("De Vereenigde Vrienden" of Fanfare nr. 1) . In 1919 wordt de brouwerij heropgestart maar bij het vroegtijdig overlijden van August Maes in 1928 werden bedrijf en gronden verkocht. Tot de jaren 1990 is er nog steeds een 'brouwer' geweest : Prosper VERVLOET (°1931) - Mariete DE KEYSER (°1938).
   - En één te Boechout voor zijn zoon Leopold. Ook deze brouwerij moest zijn koperen ketels inleveren tijdens WOI. En ook deze brouwerij zou na 1924 verdwijnen omdat ze niet kon investeren in bieren van lage gisting.
   
   Gustaaf (°1875)
   Hij vestigde zich als fruitteler aan de Duffelsesteenweg te Kontich. Gustaaf Maes kreeg echter te maken met tegenslagen in de kriekencultuur en vestigde zich later bij zijn broers Ferdinand en Theophiel te Waarloos.
   Nota:
   Gustaaf Maes (1875-1935) was getrouwd met Maria Corluy (1881-1969). Ze kwam de familie Sleebus van haar schoonbroer broer Frans regelmatig in Brussel bezoeken. Joris #438 en Herman Sleebus noemden deze weduwe die zich in het zwart kleedde de zwarte tante Miet (eigenlijk de groottante van hun vader) om onderscheid te maken met tante Mietje de zus van hun vader. (Info Joris Sleebus)
   Tante Marie Corluy, die kinderloos bleef zei ooit dat ze liever 12 kinderen wou hebben dan geen? Ze engageerde zich dan maar fel in de werken van het kinderheil in Kontich, waar men haar het Moederke van Kontich noemde. De laatste 2 jaar van haar leven verbleef ze op 2 kamers op het gelijkvloers bij Simone De Schutter, waarvan ze de groottante was. Toen ze stierf in 1969, 88 jaar oud, had ze zelfs al heel wat van haar neven en nichten overleefd. Bij de verdeling van de erfenis lieten die echter Simone in de kou staan.
   Marie Corluy had nog een broer, priester, die deken was van de kerk in Heist-op-den Berg.
   Ref:
   1. http://www.ethesis.net/maes/maes_inhoud.htm
   Thesis door Liesje Van Hecke, academiejaar 2002-2003, uiversiteit Gent, promotor Prif De E Vanhaute. ⁴
2. [S768] Jos Cels, Het Brouwersgeslacht Maes 1880-1990 (Antwerpen: De Vlijt, 1990); p8.
3. [S771] Willy Van Hoof, Waverlandse Dingen (http://www.waverlandsedingen.be/: contr. juni 2013); Maes.