Het was een tijd van grote sociologische veranderingen in de maatschappij. Tot dan toe bestond het establishment uit de hogere burgerij de adel en de kerk. Het kiessysteem beperkte zich tot die groep, die onder elkaar alles bedisselden. Daarin had de  hogere burgerij die na de Franse revolutie de macht in handen gekregen het overwicht ten nadele van adel en kerk. Maar de kerk had  wegens de overwegende katholieke bevolking nog zeer veel macht op plaatselijk niveau en bleef daar zijn zin doen. De kerk trachtte dan ook langs het onderwijssysteem zijn impact te behouden en te vergroten. Dat zinde de vrijmetselaars niet die met hun ideeën aan de basis hadden gelegen van de Franse revolutie en ze trachtten langs de liberalen oppositie te voeren tegen de kerk. Zo werden de vrijmetselaars reeds in 1837 in de ban van de kerk geslagen. Beiden liberalen en katholieken hadden echter aan de Franse revolutie een zwaar trauma overgehouden en zullen igv crisis die hun gezamelijke machtspositie kon ondermijnen de rangen sluiten zoals bij de aardappelcrisis in 1848. En om de opkomende klasse van de kleine middenstanders langs hun kant te krijgen werd de cijnskies verlaagd. Dit had echter als neveneffect dat  onderlinge machtsverhoudingen van het establishment zich wijzigden en dat vooral in de steden de liberalen ook lokaal aan invloed wonnen. De liberalen zullen daardoor een paar decennia ook op landsniveau aan de macht blijven. Maar reeds meldde zich een nieuwe groep aan, die na de aardappelcrisis naar school was gestuurd. Om ook deze groep in het establishment te kunnen integreren werd de kieswet verruimd tot allen, die konden lezen of schrijven. Deze groep kwam echter voor het grootste deel van het platteland en was diep katholiek gebleven. De liberalen trachtten het tij nog te doen keren in een schooloorlog, maar verloren het pleit in 1884 aan de katholieken. Jules was toen 4 jaar oud. De katholieken zouden het land leiden tot aan de eerste wereldoorlog. Het is de periode waarin de vlaaamse beweging en de socialisten als nieuwe machtsgroepen naar voorkwamen.   Het establishment zal beide trachten af te blokken of te incorporeren in hun machtstructuren.   Vooral de vlaamse beweging vonden ze gevaarlijk omdat dit kon lijden tot een opdsplitsing van hun eigen groep of samenwerking met de tegenpartij.